به گزارش اسپوتنیک به نقل از طلوع نیوز، از کنیسه‌ها و یا عبادت‌گاه‌های بازمانده از یهودیان در ولایت هرات، اکنون همچون مکتب و مسجد کار گرفته می‌شود.
در هرات، چهار کنیسه با قدمت بیشتر از سه صد سال وجود دارند. یکی از این کنیسه‌ها در شهر قدیم هرات قرار دارد و از آن همچون مکتب کار گرفته می‌شود.
این کنیسه بیش سه صدسال قدمت دارد و به زمانی بر می‌گردد که یهودیان از سرزمین فارس به هرات مهاجرت کردند و در اینجا مسکن گرفتند و برای شان عبادت گاه‌هایی ساختند. یهودیان، هر شنبه برای عبادت به این کنیسه می‌آمدند.
جمعه خان، سال‌هاست مسئولیت نگهداری کنیسه‌های شهر قدیم هرات را دارد. او از زمانی یاد می‌کند که باشندگان شهر قدیم هرات، با آیین‌های گوناگون کنار یگ‌دیگر زندگی مسالمت آمیزی داشتند:- "در گوشه‌یی در اینجا، کوچه‌یی داشتند به نام کوچۀ مرغ فروشی؛ آن‌ها مرغ داشتند و دهقان‌هایی داشتند و همین‌طور زندگی می‌کردند. در حدود دوصد خانواده از یهودیان اینجا زندگی می‌کردند و شغل آنان تجارت بود".
یکی از چهار کنیسۀ برجا مانده از یهودیان در هرات، کاملأ ویران شده‌است و از کنیسه‌های دیگر همچون مکتب و مسجد کار گرفته می‌شود.
باستان شناسان می‌گویند، که این کنیسه‌ها باید مرمت شوند.
صدیق میر، باستان شناس گفت:- "در این کنیسه‌ها، معمولآ یهودیان عبادت می‌کردند؛ یکی از این کنسیه‌ها به نام شماویل بود که اکنون به مکتب هریوا مبدل شده‌است".
شاهین مردان، آگاۀ فرهنگی نیز افزود:- "شهر قدیم هرات نیاز به مرمت و بازسازی دارد. به ویژه کنیسه‌ها که نشانه‌های یک حوزۀ تمدنی ایدیولوژیک است که یهودیان به‌جا مانده‌اند، نیاز به مرمت دارند".
با آن‌که هیچ آمار دقیقی دربارۀ یهودیان در دست نیست، اما گفته می‌شود که در گذشته نزدیک به صد خانوادۀ یهودی در هرات زندگی می‌کرند که پس از ایجاد اسرائیل از هرات رخت بستند و به آن کشور رفتند.
یادآوری می کنیم، که پیشینهٔ حضور یهودیان در افغانستان نامعلوم است و گمان می‌رود آن‌ها پس از ویرانی معبدشان توسط بخت النصر فرمانروای قوم آشور در ۷۲۰ پیش از میلاد و تبعیدشان به بابل در ۵۶۰ پیش از میلاد، به مناطقی در جنوب عراق٬ ایران و افغانستان فعلی که زیر سلطهٔ آشوریان درآمده بود کوچانده شدند. با این همه یافته‌های گوناگون و شواهد عمده‌ای وجود دارد که حضور مستمر یهودیان را از قرن هشتم تا قرن بیستم در سرزمین افغانستان نشان می‌دهد که بیشتر در شهرهای هرات، کابل، بلخ و بعضاً در غزنی می‌زیستند.
تشکیل دولت اسرائیل در سال ۱۹۴۸ میلادی و جنگ‌های اعراب و اسرائیل به تشدید مخالفت‌ها با یهودیان منجر شد. در سال ۱۹۵۰ میلادی که یهودیان به‌طور رسمی اجازه ترک افغانستان را داشتند، یهودیان بسیاری در نیمه اول قرن بیستم آن جا را ترک کرده و برخی از آنان در اسرائیل ساکن شدند. تبلیغات صهیونیستی به‌طور کامل در افغانستان ممنوع گردید و با این همه مهاجرت به آنجا فقط از اواخر سال ۱۹۵۱ م. اجازه داده شد. در سال ۱۹۶۷ م. تعداد یهودیان افغان که به اسرائیل مهاجرت نموده بودند به چهار هزار نفر رسید.
از ۱۹۵۲ م. یهودیان از خدمت در ارتش معاف شدند و مجبور بودند به جای آن مالیات معینی را پرداخت نمایند. در ۱۹۹۰ م. تنها ۱۵ تا ۲۰ خانواده در کابل باقی‌ماندند که آنان نیز در جریان جنگ‌های داخلی افغانستان آن جا را به قصد ایران، ترکمنستان، ازبکستان و هند ترک کردند. تا سال ۲۰۰۱ م. چندین یهودی در کابل شناخته شدند. اسحاق لوی ۸۰ ساله سرایدار کنیسهٔ کابل در جنوری ۲۰۰۵ درگذشت و برای خاکسپاری به کوه زیتون در اورشلیم برده شد. در حال حاضر زبولون سیمینتوف یکی از یهودیان بازمانده در افغانستان است. با این حال بسیاری از یهودیان در افغانستان بخاطر مسائل سیاسی و امنیتی خود تغییر دین داده اند و به صورت ناشناس در افغانستان به زندگی خود ادامه می‌دهند. یهودیان سامری نیز در شهرهایی همچون کابل و هرات در حال زندگی هستند ولی هویت واقعی خود را بروز نمی دهند
