نگهداری پرندگان خانگی، یکی از علایق مردم از زمان قدیم بوده و در حال حاضر نیز پرندگان در خانهها با اهداف مختلف نگهداری میشوند. از قناری که میخواند، تا طوطی سخنگو و کبوتر ملاقی و بودنۀ جنگی، هر کدام برای کسی که علاقمند آن است، معنا و ارزش خاص خودش را دارد.
اما ناامنی و مشکلات اقتصادی حتا بر بازار فروش پرندگان در کابل، اثر گذاشته است. شماری از فروشندگان از پرندهفروشی خوشحال اند و اما شمار زیادی هم مدعی اند که حملات انتحاری، انفجارها و وضعیت اقتصادی سبب شدهاست تا بازار فروش پرندگان به رکود مواجه گردد.
سردار محمد نمایندۀ بازار پرندگان کابل است که خود را یکی از افراد سابقهدار در این بازار خوانده و وضعیت فروش پرندگان را نهچندان خوب ارزیابی میکند:
«من در این بازار فرد سابقهدار استم که هم خرید میکنم و هم میفروشم، اما شوق نگهداری پرندگان و مرغها بسیار کم شده است، بیکاری و بیروزگاری بر بازار مرغفروشی نیز تاثیر زیادی گذاشته است. قبلاً خوب بود پیسه یک لقمه نان از خرید و فروش مرغ پیدا میشد، اما حالا اصلاً کار و غریبی گم شده است.»
سردار محمد دلیل کاهش فروشات در بازار مرغ فروشی را به ناامنیها نسبت داده و میگوید که انفجارها و انتحاریها سبب شده است که خرید و فروش پرندگان هم کم شود.
در این بازار علاوه بر خرید و فروش پرندگان خوشخوان و خوشآواز، بخشی دیگری هم وجود دارد که در آنجا مرغ های جنگی یا «کلنگی» به فروش میرسد. سردار محمد در مورد قیمت مرغها در این بازار میگوید:
«قیمتها متفاوت است، زیرا قیمت مرغهای جنگی از یک هزار آغاز و تا یکصد هزار افغانی میرسد. به هر اندازه که جوجهمرغ بزرگتر باشد، قیمتش هم گرانتر است.»
نجف علی باشندۀ کابل و فروشندۀ این بازار است، او به خرید و فروش پرندگانی چون قزلاق، بودنه و کبکهای جنگی مشغول است:
«در اینجا من ده نوع پرنده دارم که شامل کبکهای فارمی، وطنی، جلهای بال سفید، جلهای لندی، گلسر، سایره و یک نوع پرندۀ دیگر بهنام سلزرک میشود. همچنان اینجا کنری هم دارم، بعضی از این پرندگان از افغانستان استند و بعضی هم از کشور پاکستان وارد میشوند.»
نجف علی که از لوگر برای این کار به کابل آمده است، میگوید که در چند وقت اخیر این بازار وضعیت مناسبی ندارد:
«در زمان حکومت قبلی فروش بازار پرندگان خوب بود اما در این حکومت وحدت ملی، مشکلات بیشتر شده و بازار فروش پرندگان با مشکل مواجه شده است. حالا این پیشه چیزی بیشتر از روز گذرانی نیست.»
بابه قدیر فروشندۀ دیگر این بازار در خانۀ خود، فارم نگهداری و تولید مثل طوطی و آدمچهره دارد.
«من در خانه خود فارم آدم چهره دارم و نسلگیری کرده از طریق این دکان به فروش میرسانم و از همین طریق امرار معیشت میکنم. آدمچهرهها واکسین ۵ ساله نیز دارد که در دو ماه اول باید تطبیق گردد، وقتی به فروش میرسانم اگر تولید نسل و یا تخمگذاری نکرد، خریدار دوباره میآورد تا تبدیلش کنم.»
بابه قدیرهم کاهش خرید و فروش پرندگان را وابسته به نبود امنیت میداند: «زمانیکه انفجار باشد و امنیت درست وجود نداشته باشد، مردم شوق نگهداری پرندگان را هم نمیکنند.»
انجنیر قسیم، یکی از خریداران این بازار است که شوق نگهداری کبوتر (کفتر) را دارد. او که در این بازار پرندگان، به دنبال خرید کبوتر مورد پسند خود است، به خبرنگار اسپوتنیک میگوید:
«کم و بیش ۵۰ سال میشود که شوق نگهداری کبوتر را دارم و کفتربازی میکنم. هم چوچهگیری میکنم و هم به خرید و فروش کبوترها مشغول استم. کبوتربازی هرچند مشکلات خود را دارد اما نگهداری کبوترها خود یک نوع شوق است، اگر چه در این وقتها این شوق به شیوۀ درست آن وجود ندارد زیرا بعضی از جوانان مسیر و یا شیوههای نگهداری آن را نمیدانند. اگر شیوهها و یا مسیر پرندهبازی را بدانید این بهترین راه برای ایجاد صمیمیت و دوستی بین دو و یا چندین شخص است.»
فرهاد، فرشندۀ انواع قناری (کنری) در این بازار است:
«ما در اینجا ۴ نوع قناری داریم که از آن جمله قناریهای پولندی، قناریهای کشور بلجیم، قناریهای چپهپر ایرانی و قناریهایی که از کشور جرمنی وارد شده است. البته انواع قناریها زیاد است ولی ما در اینجا، همین چهار نوع قناری را داریم و به فروش میرسانیم.»
فرهاد نیز به مثل دیگر پرنده فروشان از نبود بازار خرید و فروش شاکی است و میگوید که در گذشته خرید و فروش پرندگان بیشتر بوده و حالا بسیار کاهش پیدا کرده است.
در مورد قیمت قناریها از فرهاد پرسیدیم و پاسخ داد:
«در این دکان نزد من قناریهایی موجود است که از ۸۰۰ افغانی قیمتهای شان شروع و تا ۱۰ هزار افغانی قیمت دارند. اما قناریهایی هم وجود دارد که تا یکصد هزار افغانی قیمت دارد اما آن قناریها را افراد در خانههای خود نگهداری میکنند و از خارج وارد شده است.»
روزهای پی هم در بازار پرندگان کابل، با خرید و فروش صدها و هزارها پرنده میگذرد. هرچند وضعیت بازار زیر اثر ناامنی و وضعیت اقتصادی، قرار گرفته است، اما هنوز هم علاقۀ کسانی که شوق نگهداری پرندگان را دارند پابرجا بوده و زندگی با تصویر دیگری در بازار پرندگان کابل جاری است.