سرخط خبرها دربارۀ افغانستان، بیشترینه از آخرین خشونت‌ها در جنگ دوامدار این کشور حکایت دارد و روایت‌های دیگری که حاکی از تلاش جوانان و پیشرفت بانوان این کشور است، همواره زیر سایۀ خبرهای ناخوش‌آیند این کشور قرار گرفته است.
گروهی از دختران در یک آموزشگاه علوم کمپیوتر در شهر غربی هرات مصروف ساختن بازی‌های کمپیوتری و فراگیری علم کمپیوتر به صورت حرفوی استند. آن‌ها به تازگی یک بازی کمپیوتری ساخته اند که در آن، بر علیه کشت و قاچاق مواد مخدر مبارزه می‌شود.
حسیب رسا، مسوول مرکز کدنویسی برای بانوان هرات در مصاحبه با «اسپوتنیک افغانستان» در مورد بخش‌های آموزشدهی مرکز توانمندسازی برای کدنویسی و به‌ویژه در مورد ایجاد بازی کمپیوتری با هدف مبارزه با مواد مخدر گفت:
«آموزشگاه کدنویسی برای برای اولین بار توسط فرشته فروغ در سال 2015 میلادی به نام Code To Inspire در هرات بنیان‌گذاری شد که هدف آن آموزش و تشویق بانوان به رشته کمپیوتر ساینس و کدنویسی بود و در حال حاضر 100 شاگرد دختر در بخش‌های ساخت بازی‌های کمپیوتری، اپلیکیشن گوشی هوشمند، طراحی وب‌سایت و طراحی گرافیک در این مرکز مصروف آموزش می‌باشند. آموزش در این مرکز از سطح مبتدی آغاز و تا سطح پیشرفتۀ آن که شامل طراحی انیمیشن سه بعدی می‌شود، پیش برده می‌شود.»
آقای رسا با بیان این‌که کار این بانوان گروهی است، می‌گوید که کدنویسی تبدیل به مسلک آن‌ها شده و توانایی آنان بیشتر از انتظار بنیان‌گذاران این مرکز بوده است:
«در دو سال اول قرار بود که دانش‌آموزان ما فقط مشغول فراگیری علوم کمپیوتر باشند، اما آن‌ها استعدادهای بیشتر از آنچه که ما توقع داشتیم، از خود نشان داده و شروع به فعالیت مسلکی کردند. اکنون آن‌ها پروژه‌های زیاد از جمله پروژه‌های خارجی را روی دست گرفته اند و تا اکنون موفق به ساختن 22 گیم یا بازی کمپیوتری و 15 نوع «استیکر» شده اند.»
استیکر، نشانی فرهنگ افغانستان در شبکه‌های اجتماعی
مسوول مرکز کدنویسی برای بانوان هرات می‌افزاید که دانش‌آموزان این مرکز برای شبکه‌های اجتماعی وتس‌اپ و تلگرام، استیکرهای ویژه ساخته اند:
«صنوف گرافیک ما نیز دستاوردهای خوبی دارند. این گروه دختران در پهلوی کمک با اپلیکیشن‌سازان موفق به ساخت استیکرها برای استفاده در سایت‌های اجتماعی (سوشیل میدیا) شده اند. این استیکرها اکنون در وتس‌اپ و تلگرام قابل استفاده است.»
در این مرکز 28 دختر در بخش ساختن استیکرهای صفحات مجازی کار میکنند و در 15 نوع استیکر ساخته شده توسط آنان، رسوم، عنعنات و فرهنگ افغانستان به نمایش گذاشته شده است.
استیکرهایی به شکل دختر افغانستان با لباس‌های محلی ساخته شده و واژه‌های محلی هراتی در آن به کار رفته است.
بازی کمپیوتری، راهکار دختران هرات برای مبارزه با مواد مخدر
حسیب رسا می‌گوید که دختران در این مرکز موفق به تهیۀ بازی‌های کمپیوتری با موضوعات اختصاصی نیز شده اند:
«بازی‌هایی را که آن‌ها ایجاد نموده اند از بازی‌های ساده کمپیوتری آغاز شده و آخرین گیم — "گیم مبارزه با مواد مخدر" بوده است. شاگردان این مرکز همه‌ساله تلاش میکنند تا با ایجاد بازی‌های متفاوت دردی از جریان‌های موجود در کشورشان را انعکاس دهند. بسیاری از گیم‌های کنونی ساخته‌شده در جهان به کدام موضوع ویژه ارتباط داده نشده و فقط به خاطر ایجاد یک سرگرمی ساخته شده اند. اما کار ما با دیگر گیم‌سازان متفاوت است. ما نخست موضوعات مختلف از جمله موضوعاتی را انتخاب میکنیم که در جامعه ما موجود است و موجب مشکلات زیادی برای مردم شده است. سپس ما راه حل پیشنهادی برای آن معضل را در قالب بازی کمپیوتری ارایه میکنیم.»
به گفتۀ آقای رسا از آن‌جایی که افغانستان به طور جدی با چالش کشت، تولید و ترافیک مواد مخدر روبرو است، تصمیم گرفته شد تا گیمی ساخته شود که در پهلوی سرگرمی بتواند در ذهن جوانان کشور ذهنیت منفی در برابر مواد مخدر ایجاد کند:
«دانش آموزان این مرکزخواستند با صدای رسا به جهانیان بگویند که مخالف کشت، تولید و قاچاق مواد مخدر هستند و مواد مخدر پدیدۀ خانمان‌سوز است که هزاران جوان را معتاد نموده است.»
این بازی کمپیوتری بر اساس داستانی واقعی در ولایت هلمند ساخته شده که در آن فرد بازی‌کننده بعد از طی مراحل دشوار، کشتزارهای مواد مخدر را تخریب و سپس به جای آن زعفران می‌کارد.
او می‌گوید آن‌ها در این بازی نیروهای امنیتی افغانستان را به تصویر کشیده‌اند که در حال مبارزه با قاچاقچیان مواد مخدر می‌باشند و بعد از چندین مرحله و از بین بردن قاچاقچیان، نیروهای امنیتی تمامی کشتزارهای مواد مخدر را حریق و به‌جای آن، زعفران کشت میکنند.
آقای رسا می‌گوید که این بازی به شکل داستان است و مراحل نخست این گیم در سه ماه گذشته آماده شده است. این بازی به زودی در دسترس عموم قرار می گیرد.
به گفتۀ وی، این بازی در رسانه‌ها از جمله رسانه‌های معروف بین‌المللی انعکاس بسیار خوبی داشته است. او افزود:
«با وجود آن‌که این بازی به شکل رایگان آپلود شده، اما شمار زیادی از کشورها از جمله امریکا، انگلستان، مالزیا، هند، ایران، پاکستان و خود افغانستان برای خرید آن تمایل نشان داده اند. ما بر اساس نقشه دنبال میکنیم که کدام کشور بیشتر از گیم ما استفاده می‌کند.»
مسوول مرکز کدنویسی برای زنان افغانستان در هرات، عدم حمایت دولت را یکی از چالش‌های عمده در راستای پیشرفت برنامه‌های کاری این مرکز عنوان می‌کند:
«خوشبختانه گروه دانش‌آموزان ما با مشکلات جدی روبرو نشده اند، اما یگانه مشکل در جامعۀ ما حمایت فردی و غیر هماهنگ است. خواست ما از دولت و مردم این است تا از کار و فعالیت این دختران حمایت و آن‌ها را تشویق کنند. بیشترین تشویق را خارجی‌ها و افغان‌هایی که در خارج از افغانستان زندگی میکنند، نشان داده اند و ما آرزو داریم تا جوانان و مقامات افغانستان نیز از ما حمایت کنند.»
وزارت مبارزه با مواد مخدر افغانستان از این ابتکار دانشجویان کدنویسی در راستای آگاهی‌دهی به مردم استقبال کرده و اعلام کرده است که چون جوانان همواره با موبایل و گیم سر و کار دارند، این راه می‌تواند تاثیر بسزایی بر روند مبارزه با مواد مخدر بگذارد. مسوولان محلی در هرات نیز، این اقدام را در خور تحسین دانسته اند.
اعضای تیم دختران گیم‌ساز گفته اند که ابتدا ولایت هلمند را که بزرگترین مرکز تولید کوکنار در افغانستان است، در این بازی آورده‌اند و تلاش دارند در آینده، نحوه‌ی مبارزه با مواد مخدر در سایر ولایت‌های کشور را هم به نمایش بگذارند.
انکار چالش‌های موجود در مسیر زنان افغانستان غیرممکن است، اما در همین حال، بازتاب پیشرفت‌هایی که این قشر در جامعۀ افغانستان داشته است، امید بخش خواهد بود.
زنان افغانستان به‌طور مستمر توانایی‌های بالقوه‌شان را نشان داده اند، اما امکان موفقیت‌های بیشتر شان هنوز وجود دارد.
